Zasadniczą część opracowania stanowi leksykon zabawek - w układzie alfabetycznym przedstawione zostały zabawki jakimi bawiły się dzieci na ziemiach polskich od czasów średniowiecza do wybuchu I wojny światowej - od bąków do żołnierzyków. Do odtworzenia zasobu zabawek wykorzystane zostały różnorodne źródła - pisane, ikonograficzne, a przede wszystkim materialne, czyli przechowywane w muzeach i kolekcjach prywatnych dawne akcesoria zabaw dziecięcych.
Rozdział 1. Zabawka - definicje, funkcje i klasyfikacje / 13
Rozdział 2. Stan badań nad dawnymi zabawkami dziecięcymi na ziemiach polskich / 24
Rozdział 3. Podstawy źródłowe / 32
Rozdział 4. Zbiory muzealne i kolekcje prywatne / 44
CZĘŚĆ II. Zabawka - Zapatrywania teoretyczne od XVI do początku XX wieku / 61
Rozdział 1. Dawne definicje i klasyfikacje zabawek / 63
Rozdział 2. Funkcje zabawek / 67
Rozdział 3. Idealna zabawka / 80
Rozdział 4. Powinności dorosłych względem zabawek / 88
CZĘŚĆ III. Zabawka - Wytwórstwo i dystrybucja / 105
Rozdział 1. Samodzielne wykonywanie zabawek / 107
Rozdział 2. Warsztaty i szkoły zabawkarskie / 127
Rozdział 3. początki produkcji fabrycznej/fabrykacja zabawek / 142
Rozdział 4. Sprzedaż zabawek / 159
CZĘŚĆ IV. Zabawka - Leksykon / 173
Bąki, cygi, frygi / 175
Broń / 182
Domki dla lalek / 199
Figurki zwierząt / 204
Grzechotki, gruchawki / 215
Klocki / 222
Koniki "do jazdy" - na patyku, biegunach i kółkach / 233
Kuchnie i pokoje lalczyne / 247
Lalki / 251
Łódki, statki / 285
Makiety / 290
Maszyny do szycia, przyborniki, żelazka / 293
Maszyny parowe / 297
Meble i sprzęty do kuchni oraz pokoju / 300
Mechaniczne zabawki / 309
Naczynia miniaturowe i inne przybory kuchenne / 315
Narzędzia i zabawki do piasku / 327
Optyczne zabawki / 330
Pajace / 338
Papierowe zabawki / 341
Pluszowe zabawki / 349
Pojazdy - konne, automobile, kolejki / 354
Religijne zabawki / 362
Stroje i inne elementy lalczynej garderoby / 366
Teatrzyki / 381
Wiatraczki / 384
Wózki - dla lalek, na sznurku, dzwonkowe / 386
Zabawkowe instrumenty muzyczne / 394
Żołnierzyki / 404
Dodatek. (Może) to też były zabawki? / 413
Akcesoria do zabaw zręcznościowo-ruchowych / 415
Bibliografia / 437
Indeks nazwisk / 459
Summary / 467
UWAGI:
Druk dwuszpaltowy. Bibliografia, netografia na stronach 437-457. Indeks. Streszczenie w języku angielskim. Oznaczenia odpowiedzialności: Dorota Żołądź-Strzelczyk, [>>] Izabela Gomułka, Katarzyna Kabacińska-Łuczak, Monika Nawrot-Borowska.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
"Oddajemy w ręce czytelników pierwszy tom rocznika "Muzeum i muzealia", w zamyśle autorów ma to być przegląd najważniejszych wydarzeń minionego roku. Można powiedzieć, że temu służą roczne sprawozdania, które po zaopiniowaniu Rady Muzeum przekazywane są organizatorowi i w konsekwencji lądują w archiwum - w praktyce niedostępne szerszemu gronu odbiorców". (fragment wstępu)
UWAGI:
Na okładce i stronie tytułowej 750 lat Miasta Żory. Oznaczenia odpowiedzialności: pod redakcją Lucjana Buchalika.
To już drugi tom naszego rocznika, który oddajemy w ręce czytelników. W zamyśle redaktorówniniejszy periodyk ma być przeglądem najważniejszych wydarzeń minionego roku. Jego celem jestnie tyle przedstawienie standardowego sprawozdania, pełnego wytycznych sprawozdawczychitp., co szerszy opis wydarzeń - wykraczający poza suche dane statystyczne.
Publikacja jest podzielona na cztery części. Pierwsza ma charakter sprawozdawczy, oprócznajważniejszych wydarzeń 2022 r. opisujemy naszą działalność naukową, edukacyjną, politykęgromadzenia zbiorów. W tym roku nie mogło zabraknąć tekstu mówiącego o naszej pomocy dlawalczącej Ukrainy. Część druga ma wydźwięk naukowy - znajdują się w niej trzy artykuły. Nauwagę zasługuje szczególnie pierwszy, który jest oryginalną artystyczną wizją świata. To skrótdoktoratu naszej pracownicy. Pozostałe dwa artykuły dotyczą badań archeologicznych w Szerokiejoraz afrykańskiego rynku antykwarycznego. Tematyka wszystkich tekstów mieści się w zakresienaszych zainteresowań naukowych i kolekcjonerskich. Trzecia część to raport, który jest wstępemdo najważniejszej części publikacji - Nabytki (część czwarta). (fragment wstępu)
UWAGI:
Na okładce i stronie tytułowej 750 lat Miasta Żory. Oznaczenia odpowiedzialności: pod redakcją Lucjana Buchalika.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Miłość, intryga, pożądanie - zamknięte w obrazie mistrza. Jest rok 1490. W zamku Sforzów w Mediolanie Leonardo maluje portret. Zasłony w pokoju są zaciągnięte. Modelka siedzi na krześle. Ma 17 lat i spodziewa się dziecka. Nigdy nie wyglądała piękniej niż teraz: szczupła, w czerwonej sukni ze złotym haftem, na lewej ręce trzyma białe zwierzątko, a prawą głaszcze jego futerko. Skrzypnęły drzwi. Wpadający promień światła podkreśla porcelanową bladość skóry dziewczyny. Modelka odwraca nagle głowę do tyłu. W jej ciemnych, dużych oczach maluje się ciekawość i inteligencja. Kogoś wita? A może z kimś się żegna? Była kochanką Ludovica Sforzy, przyszłego księcia Mediolanu, jednego z najpotężniejszych ludzi renesansowych Włoch i uznaną poetką. Ta książka to nie tylko opowieść o niezwykłej kobiecie z obrazu. To również historia jednego z najbardziej pożądanych dzieł sztuki na świecie. Jego dzieje nierozerwalnie splecione są z Polską. Obraz był ukrywany przed zaborcami, potem w sensacyjnych okolicznościach wywieziony z kraju podczas powstania listopadowego. Po wybuchu II wojny światowej ukrywany przed Niemcami. W swych kolekcjach chcieli go mieć Herman Goering i Adolf Hitler. Po 1989 roku Dama dalej prowadziła burzliwe życie, kontrowersje wzbudzały jej liczne zagraniczne podróże i sprawa jej zakupu przez państwo polskie.
UWAGI:
Bibliografia, filmografia na stronach 377-384. Indeks. Oznaczenia odpowiedzialności: Katarzyna Bik.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Świat Ajnów : od Bronisława Piłsudskiego do Shigeru Kayano = Buronisuwafu Piusutsuki kara Kayano Shigeru no jidai ni kakete no Ainu no sekai = The world of Ainu : from the time of Bronisław Piłsudski to Shigeru Kayano Tytuł płyty: "World of Ainu : from the time of Bronisław Piłsudski to Shigeru Kayano". Tytuł równoległy: "Buronisuwafu Piusutsuki kara Kayano Shigeru no jidai ni kakete no Ainu no sekai ".
Katalog przedstawia postać mało znanego w Polsce - światowej sławy naukowca, starszego brata Marszałka Józefa Piłsudskiego - Bronisława Piłsudskiego, jego dorobek naukowy oraz kulturę Ajnów.
Świat Ajnów, to unikatowa na skalę europejską publikacja przygotowana i wydana przez Muzeum Miejskie w Żorach, w ramach realizowanego w Muzeum od kwietnia do listopada 2018 r. projektu poświęconemu Ajnom i Bronisławowi Piłsudskiemu.
Piłsudski, zesłany za udaremniony zamach na cara, poświęcił się badaniom etnograficznym Ajnów, najpierw na Sachalinie, potem na Hokkaido, a po powrocie do kraju zajął się badaniami, które prowadził wśród górali podtatrzańskich.
Muzeum Miejskie w Żorach posiada największą w kraju kolekcję przedmiotów przynależnych kulturze ajnuskiej. Zanim można ją było w ramach projektu zobaczyć w Żorach, oglądali ją w swoich krajach Litwini i Białorusini.
W tej pięknie wydanej i bogato ilustrowanej książce znajdziecie Państwo informacje o Ajnach i samym Piłsudskim. To doskonałe źródło wiedzy dla pasjonatów kultur ludów Dalekiego Wschodu i miłośników historii Polski - ciekawych pogmatwanych losów jej bohaterów. To wreszcie niezwykle interesująca opowieść i cenna bibliofilska pamiątka, dokumentująca naukowy i organizacyjny wysiłek Muzeum, którego wspomniany projekt wpisał się w obchody setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości i przypadające w 2019 r. stulecie nawiązania polsko-japońskich stosunków dyplomatycznych.
Wśród autorów zawartych w niej artykułów znaleźli się najwięksi znawcy tematu, wśród nich, profesor Koichi Inuoe, który odnalazł zamieszkałego w Tokio wnuka Bronisława - jedynego żyjącego męskiego potomka rodziny Piłsudskich; i profesor Alfred Franciszek Majewicz - odkrywca fonograficznych wałków Piłsudskiego, na które nagrywał on Ajnów, dzięki czemu stanowią one dzisiaj jedno z nielicznych źródeł wiedzy o tym, jak brzmiał prawie nieistniejący już język ajnuski.
Publikacja zawiera też katalog żorskiej kolekcji ajnuskiej i informację na temat jej pochodzenia.
Książkę zaprojektowała i opracowała graficznie Anna Flaga.
UWAGI:
Bibliografia przy pracach. Tekst równoległy w języku polskim, angielskim, japońskim. Oznaczenia odpowiedzialności: pod redakcją Lucjana Buchalika ; Muzeum Miejskie w Żorach.
Vodun Fun : kolekcja Birgit Schlothauer i Gustava Wilhelma = Collection Birgit Schlothauer and Gustav Wilhelm / pod redakcją "Kolekcja Birgit Schlothauer i Gustava Wilhelma " Tytuł równoległy: "Collection Birgit Schlothauer and Gustav Wilhelm ".
"Vodun Fon" to druga publikacja prezentująca kolekcje monograficzne Muzeum Miejskiego w Żorach. Pierwszą był katalog Świat Ajnów. Od Bronisława Piłsudskiego do Shigeru Kayano (2018), ukazujący dokonania naukowe Bronisława Piłsudskiego i kulturę Ajnów z Hokkaido. Niniejszy katalog prezentuje obiekty związane z religią vodun charakterystyczną dla ludu Fon (Benin) zebrane przez niemieckich kolekcjonerów Birgit Schlothauer i Gustava Wilhelma. Składa się z części tekstowej i ilustracyjnej, której towarzyszy kataloga obiektów.
Część pierwsza zawiera teksty bogato ilustrowane fotografiami zarówno z domu darczyńców z ukazaniem znajdującej się tam kolekcji, fotografiami z terenu robionymi współcześnie jak i fotokopiami widokówek z epoki a także fotokopiami popularnego francuskiego czasopisma "Le Petit Journal". Najważniejszy artykuł poświęcony jest kulturze Fon autorstwa znanego polskiego afrykanisty, który zaznacza, że "opisanie kultury, która szczyci się burzliwą historią, kompleksową religią i bogactwem dzieł sztuki graniczy z cudem".
Część druga zawiera całostronicowe - artystycznie wykonane - zdjęcia oryginalnych obiektów, jej uzupełnieniem jest szczegółowy, muzealny opis poszczególnych przedmiotów.
UWAGI:
Bibliografia na stronie 310-312. Tekst równoległy w języku angielskim. Oznaczenia odpowiedzialności: edited by Lucjan Buchalik.
